WAT IS THEOSOFIE?
Theosofie: een levensbeschouwing
Theosofie is geen godsdienst en zeker geen nieuwe vorm van godsdienst, zoals wel eens wordt gedacht. Het is een esoterische (op het innerlijk gerichte) levensbeschouwing over psychische en spirituele evolutie. Het woord “theosofie” is afgeleid van het Griekse “theos”, dat god betekent en van “sofia”, dat wijsheid betekent. “Goddelijke Wijsheid” of “Oude Wijsheid” is de eeuwig stromende bron van kennis en energie van waaruit alles is voortgekomen, zoals godsdiensten, kunsten, wetenschappen en wijsgerige stelsels. Theosofie stelt de vraag wat die “Goddelijke Wijsheid” inhoudt.
“Geen godsdienst boven waarheid” staat er in het Sanskriet onderlangs het embleem van de Theosofische Vereniging. In veel godsdiensten is de innerlijke beleving van de “Goddelijke Wijsheid” in de loop der tijd versluierd geraakt door uiterlijke vormen. Wie lid wordt van de vereniging en een bepaalde godsdienst heeft zal de verborgen rijkdom daarin kunnen ontdekken en hem dieper kunnen beleven. Wie er geen heeft, zal zijn mens- en wereldbeeld kunnen verrijken met theosofische ideeën, die aansluiten bij het religieus besef, en de mogelijkheden tot innerlijke ontplooiing en spirituele ontwikkeling kunnen ervaren. Theosofie gaat er vanuit dat elke religie / godsdienst is ontsproten aan dezelfde bron en het licht van die ene, eeuwige en “Goddelijke Wijsheid” weerkaatst.
THEOSOFISCHE UITGANGSPUNTEN
Vrijheid van denken - Eenheid van leven - Patroon van de evolutie.
Vrijheid van denken
De stichters van de huidige Theosofische Vereniging hebben het in 1875 als hun opdracht gezien bepaalde theosofische begrippen en visies, zoals bekend van diverse oude wijsheidstradities, opnieuw te formuleren en binnen het kader van een wijsgerig stelsel aan te bieden.
Een van de oprichters was Helena Petrovna Blavatsky, schrijfster van boeken als: “Isis ontsluierd”, “De Geheime Leer”, “De Sleutel tot Theosofie” en “De Stem van de Stilte”. Hoewel de leden van de vereniging het belangrijk vinden in de geest van de oprichters te werken, was het H. P. Blavatsky zelf die benadrukte dat haar werk niet als “openbaring met gezag” moest worden beschouwd. In haar synthese van religie, wetenschap en wijsbegeerte, geeft Theosofie ons sleutels om deuren naar de “Oude Wijsheid” te openen. Hoe die wijsheid er achter die deuren uitziet en op welke manier zij vorm kan krijgen in ons leven, zal ieder voor zichzelf moeten onderzoeken.
De Theosofische Vereniging heeft geen vastomlijnde leer of dogma’s. In de Theosofische Vereniging wordt “waarheid” gezien als iets, dat in alle vrijheid moet kunnen worden gezocht door middel van studie, ervaringen en intuïtie. Theosofie heeft veel met andere esoterische stromingen gemeen. Ook zij gaat uit van het bestaan van andere werkelijkheden (onder andere astraal en mentaal) dan de waarneembare stoffelijke werkelijkheid.
Eenheid van leven
Theosofie is gebaseerd op het principe van “Eenheid van leven” en constateert daarbinnen een eeuwige beweging, alle dingen hebben hun cyclus van verschijnen en verdwijnen, van geboorte en dood, van eb en vloed, van voortdurende vernieuwing en ontwikkeling. Theosofie geeft in al haar studies aan dat er sprake is van evolutie. Daarin zijn begrippen “karma” en “reïncarnatie” verweven. Men kent een ruimer godsbegrip dan een persoonlijke “God”. Theosofie maakt geen onderscheid tussen het goddelijke en de wereld. Alles komt uit het “goddelijke” voort. Er is een stelsel van natuurwetten, waarin geen verschijnsel, geen leven of vorm op zichzelf staat. Alles vormt samen één onverbrekelijk, organisch levend geheel. Het wordt door één enkele bron van energie en trillingen gevoed en bestuurd : het “goddelijk evolutieplan”.
Patroon van de evolutie
Door kennismaking met begrippen als “oneindige ontplooiing” en “vervolmaking in evolutie” worden wij er ons van bewust dat we nog veel kunnen leren. Als het bewustzijn zuiver en gevoelig genoeg is en geschikt is om te werken op een dieper, verfijnder niveau, kan men de waarheden van het leven leren kennen en beter begrijpen. Het is van groot belang om de betekenis van het leven in te zien en te begrijpen hoe alle wezens werkelijk met elkaar verbonden zijn. Zowel op het niveau van de mineralen, de planten en de dieren, als ook op het niveau van de mensen. Gewerkt wordt vanuit het idee de menselijke geest te verheffen tot het hoogst mogelijke niveau.
DOEL VAN DE VERENIGING ZOALS GEFORMULEERD IN 1878
- Het vormen van een kern van de universele broederschap der mensheid zonder onderscheid van ras, geloof, geslacht, kaste of huidskleur.
- Het aanmoedigen van de vergelijkende studie van godsdienst, wijsbegeerte en wetenschap.
- Het onderzoeken van onverklaarde natuurwetten en van de vermogens die in de mens latent aanwezig zijn.
MISSIE
Het dienen van de mensheid door het ontwikkelen en verwerkelijken van een zich steeds verdiepend inzicht in de eenheid van alle leven, de tijdloze wijsheid en spirituele zelftransformatie.
Theosofen en niet-theosofen over het pad naar waarheid en wijsheid